Een kattenbaasje vroeg me tips om haar ragdol te leren dat optillen ok is.
Eerst en vooral, niet elke kat vindt het fijn om opgetild te worden. En ik ga heel eerlijk zijn, sommige katten ga je nooit kunnen leren om ontspannen te zijn tijdens het optillen.
De voorouders van onze huiskatten waren solitaire jagers. Dit betekent dat ze alleen jaagden en dat ze voor hun volledige overleving op zichzelf aangewezen waren. En dit instinct zit nog in onze huiskatten in.
Naast jagers waren deze voorouders ook prooidieren. Ze moesten dus ook uitkijken voor gevaar en hadden meestal geen groep ter bescherming.
Daarom is het voor onze huiskatten van vitaal belang om een gevoel van controle en voorspelbaarheid te hebben. Optillen neemt net hun gevoel van controle weg. Want ze zijn beperkt in hun bewegingsvrijheid en hun poten staan niet meer vast op de grond. Bovendien weten ze vaak niet wat er gaat gebeuren en hoe lang ze in deze toestand zijn. En deze onvoorspelbaarheid geeft hen stress.
Wil dit dan zeggen dat je geen enkele kat leren om opgetild te worden? Nee. Als je graag een kat wil die houdt van knuffelen en optillen dan moet je jouw kat dit al aanleren als kitten. Bij voorkeur in de eerste socialisatiepriode van 2 tot 8 weken. En deze positieve associaties met optillen blijven oefenen en belonen tijdens het hele leven van jouw kat. Want één negatieve ervaring kan jouw kat voorzichtig of zelfs bang maken.
De vraag die ik van het kattenbaasje kreeg, was: “Ik wil onze ragdol leren dat opgetild worden ok is”. Ik ga er hier vanuit dat deze mooie ragdol optillen niet zo fijn vindt. En dat hij optillen associeert met iets negatiefs.
Dit is een extra uitdagende situatie. Want om jouw kat te leren dat optillen iets goeds is, moet je eerst de negatieve associatie weghalen en daarna een positieve associatie installeren. En ik ben daar liever gewoon eerlijk over … dat vergt heel wat tijd, energie én training van jou.
Vraag jezelf daarom eerst af: “Waarom wil ik mijn kat leren dat optillen ok is?”. Is dit enkel voor jou eigen pleizer omdat jij hem wil knuffelen? Dan zou ik eerst goed nadenken of je het wel ziet zitten om heel dit trainingsproces te doorlopen met jouw kat. Soms is het beter om te respecteren wie jouw kat is en te aanvaarden dat hij nu eenmaal niet zo’n type is dat graag opgetild wordt.
Maar het kan zijn dat jij een goede reden hebt om jouw kat te leren om opgetild te worden. Dan zou ik zeggen: “Go for it!”. Maar besef dat het een lange trainingsreis wordt samen. Naast de voorbereiding heb ik een schema met 25 stappen opgesteld om jouw kat te leren om opgetild te worden.
VOORBEREIDING KAT OPTILLEN
1. Hoe ziet een trainingsschema ‘kat optillen’ eruit?
We gaan eventuele negatieve associaties verminderen en positieve associaties toevoegen. Cruciaal is dat je het trainingsschema opdeelt in hele kleine stapjes. Zodat het gemakkelijk is om succes te behalen en jullie beiden gemotiveerd blijven.
2. Binnen welke termijn kan je jouw kat optillen?
KDat is moeilijk te zeggen. Bij sommige katten kan dit al na enkele weken, anderen doen er maanden over. Het allerbelangrijkste in elke training met jouw kat is dat je haar tempo volgt. Jij bepaalt dus niet wanneer je doorgaat naar de volgende stap. Jouw kat bepaalt hoe snel of hoe traag ze wil gaan. Dit is de enige weg naar succes. Je kan jouw kat niet forceren. Meestal heeft dit een averechts effect.
3. Een goede voorbereiding is het halve werk
Voor je start met trainen, bereid je jezelf en je gezin eerst goed voor. Want je moet bijvoorbeeld gaan bepalen welke beloningen je gebruikt, waar je gaat trainen, welk doel je wil bereiken, enz. Sla deze voorbereidende stap niet over want hij zorgt ervoor dat je meer kans hebt op slagen.
Ik heb een volledige podcastaflevering gemaakt over hoe je een trainingsschema opstelt en hoe je jouw voorbereidingen treft.
Ik heb de voorbereiding ook schematisch in een checklist genoteerd zodat je het altijd bij de hand hebt tijdens jouw trainingen. Er zit als extraatje een simpel trainingsschema bij om je kat te leren om een high five te geven. Heel eluk om samen te doen en jullie band te versterken.
4. Hoe kan je een kat het beste optillen?
Als je jouw kat optilt, moet ze het gevoel hebben dat ze goed ondersteunt wordt en dat ze veilig is. Dit doe je dus best aan de voorkant met je handen onder haar borst (niet haar buik onderaan haar lichaam maar haar borst die zich onder haar kin bevindt maar nog wel aan de voorkant van haar lichaam). En je ondersteunt ook de achterkant. Dit kan met je elleboog of eventueel met je andere arm.
5. Hoe heb ik het meest kans op succes?
Tijdens de volledige training is het belangrijk dat je kat ontspannen is. Anders zal ze weinig tot niets leren en is jouw moeite voor niets.
Hiervoor moet je de lichaamstaal van jouw kat goed kunnen lezen. Want het is niet omdat ze neerligt dat ze volledig ontspannen is. Ze kan nog steeds waakzaam en alert zijn. Wil je meer leren over de subtiele lichaamstaal van jouw kat?
Omdat die ontspanning zo cruciaal is, leer je jouw kat dus eerst om ontspannen op een dekentje te liggen. Het mooie van het dekentje is dat je het kan verplaatsen. En dat je het dus ook op andere trainingslocaties of in andere situaties kan gebruiken zoals bijvoorbeeld het reismandje.
STAPPENPLAN KAT OPTILLEN DEEL 1 – ONTSPANNEN OP EEN DEKENTJE LIGGEN
- Zoek een dekentje waar je kat graag op slaapt en leg dat voor je op de grond. Beloon je kat als ze het dekentje komt inspecteren, besnuffelen, erop stapt, enz.
- Beloon als je kat met één poot op het dekentje staat, dan als hij er met 2 poten op staat, dan met 3 en tenslotte 4. Sommige katten staan al snel met hun 4 poten erop. Dat is helemaal prima. Het doel is dat jouw kat met zijn 4 poten op het dekentje staat.
- Wacht een seconde langer om je beloning te geven als jouw kat op het dekentje staat zodat je hem leert om langer op het dekentje te blijven. Verleng dit geleidelijk aan.
- Beloon jouw kat nu door een (voedsel)beloning op het dekentje te leggen. Zo moet ze haar kop naar beneden doen. Dit is al een eerste kleine stap richting ontspanning. Beloon vervolgens elke vorm van ontspanning met een beloning die niet te veel opwinding veroorzaakt (dus niet het allerlekkerste snoepje maar een brokje of een aai of zachtjes kriebelen). Het doel is dat jouw kat ontspannen wordt en blijft.
- Het kan soms lang duren voor je kat start met zich te ontspannen op het dekentje. Neem de tijd en heb geduld. Maar hou je kat goed in het oog. Is hij het beu, laat hem dan wegwandelen. Liefst beëindig je de trainingsessie voor je kat er genoeg van heeft zodat hij met een positief gevoel de training stopt.
- Blijf oefenen tot jouw kat spontaan naar het dekentje komt als je het neerlegt en zich er elke keer voor een lange tijd ontspannen op nestelt.
STAPPENPLAN KAT OPTILLEN DEEL 2 – JE KAT OPTILLEN
Start met dit deel als jouw kat voor lange tijd ontspannen op een dekentje kan liggen. Tijdens alle volgende stappen moet jouw kat ontspannen blijven. Je kan eventueel extra belonen met aaitjes of zelfs iets lekkers maar zorg dat jouw kat ontspannen blijft. Dat is het belangrijkste. Als jouw kat op een gegeven moment wegloopt, ga je te snel. Stop dan de sessie en start de volgende dag opnieuw maar zet dan één of meerdere stappen in het trainingsschema terug.
- Aai jouw kat op veilige plaatsen zodat hij ontspannen blijft (op de kop, voor de oren, onder de kin).
- Glijd jouw hand kort even verder richting zijn borst. Doe dit in het begin heel kort en ga dan terug naar aaien op de veilige plaatsen. Ga verder tot je hem kan aaien op zijn borst en hij ontspannen blijft.
- Verleng de tijd dat je zijn borst kan aanraken.
- Leg met je hand kort een klein beetje druk of grip op zijn borst.
- Maak deze grip iets langer maar nog steeds zacht.
- Maak de grip nu geleidelijk aan steviger alsof je hem gaat vastpakken om op te tillen. Maar til hem nog niet op!
- Raak dan tegelijkertijd een veilige plaats op de achterkant aan, bijvoorbeeld net voor de staart. Kriebel eventueel wat.
- Verplaats dan geleidelijk aan jouw hand of arm naar hoe je jouw kat bij zijn achterste wil vastpakken. Doe dit geleidelijk aan en kort. Maar til je kat zeker nog niet op.
- Verleng de tijd dat je jouw kat daar aanraakt. Je doet dit nog steeds tegelijkertijd met de borst.
- Voeg dan geleidelijk aan grip toe aan de achterkant.
- Maak de grip op de achterkant eerst langer.
- Maak de grip op de achterkant dan geleidelijk aan steviger.
- Maak een hele korte hefbeweging maar til je kat nog niet op.
- Maak de hefbewegingen geleidelijk aan langer maar nog niet hoger.
- Maak dan geleidelijk aan de hefbeweging hoger.
- Til jouw kat 1 seconde 1 cm van de grond en zet hem terug neer op het dekentje. Vergeet niet om je kat bij elke stap te belonen.
- Verleng geleidelijk aan het aantal seconden dat je jouw kat 1 cm van de grond tilt.
- Vergroot dan pas geleidelijk aan het aantal centimers. Doe dit centimeter per centimeter zodat je niet te snel gaat.
- Als jij jouw kat op jouw hoogte kan optillen, kan je ook andere gezinsleden dit laten oefenen met jouw kat.
Voilà, een hele boterham. Maar kleine stapjes zorgen voor het beste en snelste resultaat. Veel plezier met het trainen van jouw kat!
EXTRA HULPMIDDEL
Net zoals mensen leren katten het beste als ze ontspannen zijn. Stress en nervositeit zorgen ervoor dat je soms geen vooruitgang meer boekt in het trainen van je kat of in het aanpassen van haar gedrag. Daarom is het super belangrijk om alle subtiele stress-signalen van jouw kat te leren kennen.
En net omdat ze zo’n meesters zijn in het verbergen van deze stress-signalen, heb ik een handig e-book gemaakt over de lichaamstaal van jouw kat.
Je leert er hoe je kan zien wanneer ze ontspannen, bang of gestresseerd is. En je ontdekt hoe je met jouw kat in haar taal kan praten zodat ze zich sneller ontspant.
Wil je weten welke andere interessante cursussen over katten je kan volgen?
Extra inspiratie
Hieronder vind je een aantal linken naar andere episodes van de podcast met extra inspiratie:
- Aflevering 31: Hoe start je een training met je kat
- Aflevering 28: Hoe katten iets afleren?
- Aflevering 18: Hoe leren katten? – Deel 2: gewenning en sociaal leren
- Aflevering 17: Hoe leren katten? – Deel 1: conditionering
Linken en leuke extra’s
>>>>> Wil je geen enkele aflevering van de podcast missen? Abonneer je dan nu via je favoriete podcastkanaal (Spotify – Apple podcast – …).
En je kan de podcast ook bekijken als video op YouTube als je mij liever in actie ziet. En pssst, vergeet je niet gelijk te abonneren op mijn YouTube kanaal hé.
>>>>> Wil je nog meer advies over katten? Schrijf je dan hier in voor de CAT TAILS nieuwsbrief.
En volg me op:
